دیگ بخار به عنوان یکی از اصلی‌ترین تجهیزات تأسیسات صنعتی دارای اهمیت فراوانی است. دیگ بخار شامل دو نوع اصلی دیگ فولادی آبگرم و دیگ چدنی است که عملیات تولید بخار را برای مصارف صنعتی و سیستم‌های تأسیساتی بر عهده دارد. از دیدگاه ساختاری، دیگ بخار به عنوان یک سیستم انتقال یا تبدیل انرژی عمل می‌کند که در آن انرژی مخفی در سوخت‌های فسیلی مانند گاز، گازوئیل یا مازوت به انرژی گرمایی تبدیل می‌شود.
این تجهیزات شامل یک محفظه احتراق بسته‌ای هستند که در آن مایعات تحت فشار و دمای بالا قرار می‌گیرند و تبدیل به بخار با فشار قوی می‌شوند. از دیگ‌های بخار به عنوان منابع گرمایی در انواع صنایع و سیستم‌های گرمایشی و تهویه مطبوع تأسیساتی استفاده می‌شود.
تفاوت‌های مختلفی در دما، فشار و کاربردهای متعدد دیگ بخار وجود دارد. این تنوع در انواع دیگ‌ها به امکان تنظیم و تناسب با نیازهای مختلف صنایع و سیستم‌های تأسیساتی اجازه می‌دهد. از مصارف عمومی در گرمایش ساختمان‌ها گرفته تا استفاده در فرآیندهای صنعتی پیچیده، دیگ‌های بخار به عنوان یکی از اجزاء اساسی تأسیسات صنعتی و صنایع مختلف شناخته می‌شوند.
نحوه عملکرد دیگ بخار
بخار به عنوان یک منبع انرژی متنوع و چند منظوره، به دو روش مستقیم و غیر مستقیم تولید می‌شود. در تولید بخار مستقیم، از سوخت‌های مختلف مانند ذغال سنگ، گاز طبیعی، گازوئیل، چوب و سایر منابع انرژی مشابه استفاده می‌شود. این سوخت‌ها احتراق می‌کنند و حرارت تولید شده به طور مستقیم به آب منتقل شده تا بخار تولید گردد.
در تولید بخار به روش غیر مستقیم، از انرژی‌های پاک مانند انرژی خورشیدی و هسته‌ای استفاده می‌شود. در این روش‌ها، انرژی از منابع پاک جمع‌آوری می‌شود و به صورت غیرمستقیم به تولید بخار می‌پردازد. علاوه بر این، تجهیزاتی مانند توربین‌های گازی نیز از طریق بازیافت حرارت‌های ائتلافی در فرایندها و تجهیزات مختلف، بخار تولید می‌کنند. این روش‌های تولید بخار به کمک فناوری‌های پیشرفته و به منظور بهره‌وری انرژی بیشتر به کار می‌روند.
انواع دیگ بخار
دیگ‌های بخار اغلب به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: دیگ بخار آتش در لوله (Fire Tube Boiler) و دیگ بخار آب در لوله (Water Tube Boiler).
دیگ بخار آتش در لوله (Fire Tube Boiler): در این نوع دیگ، سوخت مثل گازوئیل یا ذغال سوزانده می‌شود و در محفظه‌ای به نام لوله‌های آتش قرار دارد. احتراق در داخل این لوله‌ها رخ می‌دهد و حرارت به آب انتقال می‌یابد که در یک محفظه بزرگتر به نام بشکه (Shell) جریان دارد. این حرارت به بخار تبدیل می‌شود.
دیگ بخار آب در لوله (Water Tube Boiler): در این نوع دیگ، آب در لوله‌هایی جریان دارد و سوخت در دوره‌های اطراف این لوله‌ها سوزانده می‌شود. گرمای به وجود آمده در دیگ به طور مستقیم به آب در لوله‌ها منتقل می‌شود و بخار تولید می‌شود. این نوع دیگ به عنوان یک گزینه مناسب برای تولید بخار با فشار بالا و نیازمندی‌های صنعتی بزرگ استفاده می‌شود.
همچنین، در موارد خاص می‌توان از انرژی‌های پاک مانند انرژی خورشیدی و هسته‌ای برای تولید بخار استفاده کرد. این انرژی‌ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به تولید بخار کمک می‌کنند و در تجهیزات مختلف مانند راکتورهای هسته‌ای به کار می‌روند.
نحوه عملکرد دیگ بخار آتش در لوله (FIRE TUBE)
دیگ‌های بخار آتش در لوله یا Fire Tube Boiler به عنوان یکی از انواع معمول دیگ‌های بخار مورد استفاده در صنایع مختلف معرفی می‌شوند. در این نوع دیگ، فرآیند تولید بخار از طریق احتراق سوخت درون یک کوره انجام می‌شود. سوخت مثل گازوئیل یا ذغال سوزانده می‌شود و در اثر احتراق، گازها و آتش حاصل از آن به داخل لوله‌های دیگ هدایت می‌شوند.
لوله‌های پاس دوم و سوم که به عنوان لوله‌های آتش شناخته می‌شوند، وظیفه انتقال گرما را دارند. این گازها و آتش از طریق بدنه لوله‌ها و کوره به آب منتقل می‌شوند و حرارت خود را به آب منتقل می‌کنند. در نتیجه، آب گرم می‌شود و به بخار تبدیل می‌شود.
این نوع دیگ‌های بخار معمولاً در صنایع مختلفی از جمله صنایع غذایی و قند، بیمارستان‌ها، صنایع لاستیک‌سازی و غیره استفاده می‌شوند. فشار کار بخار سوپر هیت مورد نیاز در اینگونه صنایع معمولاً در بازه 10 بار تا حداکثر 25 بار قرار دارد. این دیگ‌ها به عنوان یک منبع گرما و بخار مطمئن و موثر در این صنایع اساسی عمل می‌کنند و در فرآیندهای مختلف تولید و پردازش مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نحوه عملکرد دیگ بخار آب در لوله
دیگ‌های بخار واترتیوب (Water Tube Boiler) یک نوع دیگ بخار هستند که در آن آب در داخل لوله‌های رابط بین درام بالا و درام پایین جریان دارد. این دیگ‌ها به وسیله احتراق سوخت انرژی حرارتی را تولید می‌کنند و از طریق تشعشعات در کوره و جابجایی حرارت در سایر بخش‌های دیگ، آب را به بخار تبدیل می‌کنند.
در دیگ‌های واترتیوب، لوله‌های رابط که حاوی آب هستند، از معرض حرارت سوخت و آتش در کوره قرار می‌گیرند. این حرارت باعث گرم شدن آب درون لوله‌ها می‌شود. سپس آب گرم شده به بخار تبدیل می‌شود و از طریق لوله‌ها به مکان‌های مورد نیاز توزیع می‌شود.
دیگ‌های بخار واترتیوب به دلیل توانایی در تولید بخار با فشارهای بالا و ظرفیت‌های بزرگ، در صنایعی مانند پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها که نیاز به بخار با فشارهای بالاتر از 30 بار (تا 200 بار) و ظرفیت‌های بالاتر از 100 تن بخار در ساعت دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دیگ‌ها به عنوان یک منبع قدرتمند برای تولید بخار در این صنایع بازیابی حرارت سوخت را به بهره‌برداری از بخار و انجام فرآیندهای مختلف کمک می‌کنند.
اجزاء دیگ بخار
دیگ بخار به عنوان یکی از تجهیزات حیاتی در صنعت و سیستم‌های تأسیساتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و از اجزای مختلفی تشکیل شده است. این اجزا به شرح زیر هستند:
- بدنه اصلی بویلر: بدنه اصلی بویلر که یکی از عناصر اصلی دیگ بخار است، محفظه‌ای است که آب درون آن تبدیل به بخار می‌شود.
- کوره (آتشدان) بویلر: کوره به عنوان مکانی برای ایجاد احتراق سوخت و تولید حرارت و آتش در دیگ عمل می‌کند.
لوله‌های دود (پاس دو): لوله‌های دود پاس دو نیز شناخته می‌شوند و جایی هستند که دودهای حاصل از احتراق سوخت از کوره عبور می‌کنند و حرارت خود را به آب منتقل می‌کنند. - لوله‌های دود (پاس سه): لوله‌های دود پاس سه به عنوان تکمیلی برای پاس دو عمل می‌کنند و می‌توانند حرارت اضافی را به آب منتقل کنند.
- محفظه احتراق: محفظه احتراق جایی است که سوخت وارد کوره می‌شود و در آنجا احتراق می‌شود.
- اتاق دود: اتاق دود محفظه‌ای است که دودهای تولید شده از احتراق سوخت در آن جمع‌آوری می‌شوند.
- اتاق دود پشتی: این بخش به جمع‌آوری دودهای دیگ از پشتی کمک می‌کند.
- شاسی: شاسی به عنوان پایه اصلی برای نصب دیگ بخار عمل می‌کند و وزن دیگ را تحمل می‌کند.
- پوسته: پوسته به عنوان محافظ خارجی دیگ بخار عمل می‌کند و از مخاطرات حاشیه‌نشینی دیگ جلوگیری می‌کند.
- مشعل: مشعل سوخت را در کوره ایجاد می‌کند و برای ایجاد آتش استفاده می‌شود.
- پمپ تغذیه: پمپ تغذیه آب را از یک منبع به دیگ منتقل می‌کند تا به بخار تبدیل شود.
- تغذیه آب ورودی: آب مورد نیاز برای تولید بخار از طریق این واحد وارد دیگ می‌شود.
- شیر خروج بخار: این شیر به بخار تولید شده اجازه می‌دهد که از دیگ خارج شود و به کاربردهای مختلف منتقل شود.
- سوپاپ اطمینان: سوپاپ اطمینان به عنوان یک وسیله ایمنی عمل می‌کند و در صورت افزایش فشار بیش از حد مجاز، بخار را تخلیه می‌کند.
- لوله کنترل: لوله‌های کنترل برای کنترل و تنظیم فشار و دمای دیگ بخار استفاده می‌شوند.
- شیر تک ضرب تخلیه: این شیر برای تخلیه بخار از دیگ به صورت یکبار مصرف استفاده می‌شود.
- مجموعه ابزار دقیق: این مجموعه شامل تجهیزاتی مانند سنسورها و ابزارهای دقیق برای نظارت و کنترل دقیق پارامترهای دیگ می‌باشد.
- پرشر سوییچ: پرشر سوییچ برای نظارت بر فشار درون دیگ بکار می‌رود و در صورت نیاز به تنظیم فشار به کار می‌آید.
این اجزا به طور کلی تشکیل‌دهنده‌های یک دیگ بخار معمول هستند و هر کدام از آنها نقش مهمی در فرآیند تبدیل آب به بخار و ایجاد انرژی حرارتی دارند.
اجزای اصلی دیگ بخار
دیگ‌های بخار علاوه بر اجزای اصلی خود، به تجهیزاتی نیز نیاز دارند که در بهبود عملکرد و کارایی آنها موثرند:
اکونومایزر: اکونومایزر یک واحد مهم در دیگ‌های بخار است که به منظور بازیافت حرارت و پیش‌گرم کردن آب تغذیه برای افزایش کارایی دیگ و کاهش خوردگی از آن استفاده می‌شود. این تجهیزات به طور معمول در دیگ‌های با ظرفیت‌های بزرگتر به کار می‌روند و با انتقال حرارت از بخار خروجی به آب تغذیه، آب را پیش‌گرم می‌کنند تا انرژی صرفه‌جویی و بهبود عملکرد دیگ به وجود آید.
سوپرهیتر: سوپرهیترها در دیگ‌های بخار به منظور افزایش دمای بخار خروجی از دیگ بخار و افزایش راندمان استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها با انتقال حرارت از گازهای خروجی به بخار، دمای بخار را افزایش می‌دهند. این اقدام به کاهش مصرف سوخت و افزایش بهره‌وری دیگ کمک می‌کند.
سختی‌گیر: سختی‌گیر برای جدا کردن یون‌های کلسیم و منیزیم از آب تغذیه دیگ بخار به کار می‌رود. این دستگاه به جلوگیری از رسوب‌گذاری کتری در بدنه و تیوپ‌های دیگ کمک می‌کند. رسوب‌گذاری ممکن است به دیگ‌های بخار آسیب وارد کند و کارایی آنها را کاهش دهد.
دی‌آریتور: دی‌آریتور برای تنظیم و اصلاح میزان اکسیژن محلول در آب تغذیه دیگ بخار به کار می‌رود. این اقدام باعث حفظ شرایط قلیایی و احیاکننده در دیگ می‌شود و از روند خوردگی و آلودگی درون دیگ جلوگیری می‌کند.
اجزای مکمل دیگ بخار
دیگ‌های بخار علاوه بر اجزای اصلی خود، به تجهیزاتی نیز نیاز دارند که در بهبود عملکرد و کارایی آنها موثرند:
اکونومایزر: اکونومایزر یک واحد مهم در دیگ‌های بخار است که به منظور بازیافت حرارت و پیش‌گرم کردن آب تغذیه برای افزایش کارایی دیگ و کاهش خوردگی از آن استفاده می‌شود. این تجهیزات به طور معمول در دیگ‌های با ظرفیت‌های بزرگتر به کار می‌روند و با انتقال حرارت از بخار خروجی به آب تغذیه، آب را پیش‌گرم می‌کنند تا انرژی صرفه‌جویی و بهبود عملکرد دیگ به وجود آید.
سوپرهیتر: سوپرهیترها در دیگ‌های بخار به منظور افزایش دمای بخار خروجی از دیگ بخار و افزایش راندمان استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها با انتقال حرارت از گازهای خروجی به بخار، دمای بخار را افزایش می‌دهند. این اقدام به کاهش مصرف سوخت و افزایش بهره‌وری دیگ کمک می‌کند.
سختی‌گیر: سختی‌گیر برای جدا کردن یون‌های کلسیم و منیزیم از آب تغذیه دیگ بخار به کار می‌رود. این دستگاه به جلوگیری از رسوب‌گذاری کتری در بدنه و تیوپ‌های دیگ کمک می‌کند. رسوب‌گذاری ممکن است به دیگ‌های بخار آسیب وارد کند و کارایی آنها را کاهش دهد.
دی‌آریتور: دی‌آریتور برای تنظیم و اصلاح میزان اکسیژن محلول در آب تغذیه دیگ بخار به کار می‌رود. این اقدام باعث حفظ شرایط قلیایی و احیاکننده در دیگ می‌شود و از روند خوردگی و آلودگی درون دیگ جلوگیری می‌کند.
مزایای دیگ بخار
دیگ‌های بخار از مزایای متعددی برخوردارند که آنها را به گزینه‌ی برجسته‌ای در صنایع مختلف تبدیل کرده است. این تجهیزات از تنوع در ظرفیت، نوع، و فشار کار برخوردارند، به این ترتیب شما میتوانید دیگی را با دقت مطلوب بر اساس نیازهای خود سفارش دهید. جنس فولادی دیگ‌های بخار به عنوان یکی از مواد ساخته شونده آنها، راندمان و طول عمر آنها را افزایش می‌دهد.
همچنین، دیگ‌های بخار فولادی از راندمان احتراق سوخت بالاتری نسبت به دیگ‌های ساخته شده از چدن برخوردارند. این تجهیزات قابلیت استفاده از انواع مختلف سوخت‌های مصرفی را دارا هستند و همچنین توانایی تحمل فشارهای بالایی را دارند، که این ویژگی‌ها آنها را به انتخاب ایده‌آل برای بسیاری از فرآیندها و صنایع تبدیل کرده است.
جمع بندی
دیگ‌های بخار به عنوان یک تجهیز پیشرفته شناخته می‌شوند که در آن آب با استفاده از حرارت تولید شده از احتراق سوخت مصرفی دیگ، به بخار آب با فشار بالا تبدیل می‌شود. این بخارها با توجه به نیازهای مختلف صنایع و کاربردهای متنوع، در دستگاه‌های مختلفی مانند ژنراتورها، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، و صنایع دیگر به کار می‌روند. با توجه به امکانات گسترده‌ای که دیگ‌های بخار ارائه می‌دهند، از آنها به عنوان یکی از ابزارهای اساسی و حیاتی در تأسیسات صنعتی و فرآیندهای تولیدی بهره‌برداری می‌شود.
خرید دیگ بخار
جهت خرید دیگ بخار وارد بخش فروشگاه آچارسی شده و با مراجعه به فروشگاه سایت از قیمت انواع دیگ های آبگرم گالوانیزه و انواع دیگ های آبگرم با خبر شوید. قیمت های ارائه شده در سایت آچارسی با قیمت روز بوده و تضمین کننده بهترین قیمت ها در مقایسه با سایر مجموعه ها می باشد. از طریق تماس با پشتیبانی آچارسی میتوانید انواع دیگ بخار را از سراسر ایران سفارش دهید:
تلفن: ۰۹۱۲۸۴۴۳۲۲۶
تلفن: ۰۹۰۰۸۴۴۳۲۲۶